دسته بندی سایت
پیوند ها
پیشگفتار
سازمانهاي توليدي بيشماري در گوشه و كنار جهان در حال فعاليت هستند، اما معدودي از آنها با اقتدار به فعاليت خود ادامه مي دهند و گوي سبقت را از ديگران ربوده اند. همگان بر قدرت اين سازمانها واقف بوده و از آنها به عنوان سازمانهاي ممتاز ياد ميكنند. مشخصه اين سازمانهاي ممتاز چيست؟
يك سازمان ممتاز در تمام زمينهها اعم از سيستمهاي توليدي، اطلاعاتي، خريد و فروش، خدمات و بازاريابي، مهندسي و كيفيت در سطح ممتاز فعاليت ميكند. يكي از شاخصه هاي اصلي يك سازمان توليدي ممتاز، دارا بودن تشكيلات نگهداري و تعميراتي ممتاز است. در این پژوهش سعی بر آن است به اختصار به تعریف و روند رشد آن در طول زمان و خصوصاً به عوامل موثر در اجرای آن از طریق تحقیق عملی در شرکت آب و فاضلاب استان کرمانشاه بپردازيم و با کسب نظرات افراد مرتبط با این سیستم از طریق سؤالات و بررسی آن از طریق روش های آماری نتایجی در شناسایی مشکلات و مزایای اجرای آن بدست آوریم. برای طرح سؤالات از شرکتهای فعال مطرح در دنیا در زمینه سیستم نگهداری و تعمیرات کمک خواهيم جست و در تهیه سؤالات اصلی و فرعی موضوع تحقیق تجربه آنان مورد بهره برداری قرار خواهد گرفت. اگر چه در اين بررسی سعی ميشود از آخرین یافته ها و روشهای بررسی سازمان در زمینه نگهداری و تعمیرات از منابع خارجی و داخلی بهره گیری شود و لیکن بدلیل گستردگی موضوع در تدوین و طراحی مطلب بی عیب و نقص نخواهد بود. امید دارم این مطالب گامی هر چند کوچک در زمينه رشد و توسعه مدیریت نت[1] در صنعت آب و برق باشد.
برخود لازم می دانم از کمک های استاد راهنما جناب آقای دکتر محمدعلی سبحان اللهی و استاد مشاور جناب آقای مهندس شکور سلطانی که اینجانب را در تهیه این تحقیق یاری نمودهاند، تشکر و سپاس گذاری نمایم.
از جناب آقای مهندس غلامرضا رضایی فر مدیر عامل محترم شرکت آب و فاضلاب استان کرمانشاه که در تأمین امکانات مورد نیاز اینجانب را یاری نموده اند و نیز کلیه مدیران ادارات و کارشناسان بهره برداری شرکت در ستاد و مناطق که با ارائه نقطه نظرات خود موجبات کسب نتایج مفیدی در این تحقیق را فراهم کرده اند، قدردانی نموده و از خداوند متعال موفقیت همه آنان را در خدمت به مردم در عرصه علم و عمل خواستارم.
جواد فضلی فر
اسفند 86
چکیده:
مسأله مهم در نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه حفظ آمادگی و عملیاتی نگهداشتن تجهیزات، ماشین آلات و تأسیسات است. استفاده از سیستم برنامه ریزی نگهداری و تعمیرات و ارائه آن ضمن ایجاد مطلوب ترین سرویسهای تعمیراتی و اتخاذ بهترین روشها برای تداوم کار صنعت با حداکثر بازدهی و کاهش هزینه، سبب افزایش سرمایه گذاریها در صنایع در شرایطی که محدودیت در منابع و مواد اولیه وجود دارد میگردد. برای استفاده از این سیستم نیاز به شناسائی برخی از عوامل مهم و تاثیر گذار در اجرای آن میباشد، تا بتوان نتایج مفیدی در اجرای آن که همواره با هزینههايي همراه ميباشد، بدست آوريم. در این تحقیق تلاش ميشود با بحث و بررسی دقیق برخی از این عوامل مهم شناسایی شود. در این راستا از طریق سؤالات، مجموعه نقطه نظرات مدیران و کارشناسان مرتبط با موضوع را بررسی ميكنيم. نهایتاً به اهداف پژوهش (شناسایی سیستم نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه و بررسی استقبال مدیران شرکت، شرایط ساختاری، فرهنگی و تکنولوژی موجود در شرکت است) نائل شويم. در پایان در صورت موجود بودن شرایط فوق، ارائه الگوی مناسب در شرکت آب و فاضلاب استان کرمانشاه که به صورت عملی قابل اجرا باشد، ضروری به نظر میرسد که مراحل آن در فصول مختلف ذکر ميشود. توجه به فرهنگ، ساختار، تشويق وتنبيه، توجه مدير عالي و مديران ارشد و آموزش كاركنان از مسائل مهمي مي باشد كه قبل از اجراي سيستم بايد زمينه آن شود.
فصل اول
كليات تحقيق
مقدمه
ضرورت طراحی و استقرار سیستمهای نگهداری و تعمیرات در صنعت یکی از مسائل مبرم و حیاتی امروز مملکت ماست. حفظ سرمایه های کشور و ارزیابی تجهیزات از یک سو، و پیشرفت سریع فن آوری و بالطبع ورود روز افزون ماشین آلات و تجهیزات جدید به صنعت از سوی دیگر، استفاده عقلانی و برنامه ریزی شده و نگهداری و تعمیرات بموقع ماشین آلات و تجهیزات را الزامی می سازد.
نظر به اینکه بهره برداری صحیح از تأسیسات خصوصا در مقوله آب و فاضلاب در گرو دو عامل اصلی مدیریت فرایند و مدیریت عملکرد بهینه تأسیسات و تجهیزات است. لذا بحث و بررسی بر عوامل موثر در اجرای یک سیستمی که بتواند کارائی و اثر بخشی لازم را در یک سازمان به دنبال داشته باشد بسیار مهم خواهد بود.
از طرف دیگر سیستمهای کاربردی بدلیل فیزیکی و ماهوی دارای عمر مفید قابل پیش بینی هستند.کاهش و افزایش عمر مفید سیستمها ، بستگی به چند عامل دارد ار جمله کیفیت ساخت، نوع رفتار با آن ، میزان کارکرد و از همه مهمتر رسیدگی به آنها است که ميتواند بصورت پیشگیری سرویس و نگهداری یا درمان (تعمیرات)باشد.
بیان مسأله پژو هش
هم اکنون اکثریت قریب به اتفاق مهندسین و مدیران، توجه و علاقه فراوانی نسبت به بهرهگیری از دانش مهندسی نگهداری و تعمیرات، دارند. امروزه بخش مهندسی نگهداری و تعمیرات، در واحدهای صنعتی بیش از پیش به استفاده از روشهای آمار و ریاضی در برنامهریزیهای خود روی آورده و شکل یک دانش به خود گرفته است.
وجود یک سیستم مجهز و برنامه ریزی شده نگهداری و تعمیرات از آنرو ضروری است که کنترل مستمر و اطلاع کامل از اوضاع و احوال و نحوه عملکرد واحد تولیدی، ابنیه، ماشین آلات و غیره... را ممکن می سازد و لذا ارائه مطلوب ترین سرویسهای تعمیراتی و اتخاذ بهترین روشها برای تداوم کار صنعت با حداکثر بازدهی و کاهش هزینه امکان پذیر میگردد.
از طرف دیگر افزایش سرمایه گذاریها در صنایع و محدودیت در منابع و مواد اولیه مورد نیاز سبب اهمیت کارائی و بهره وری از امکانات موجود نزد صاحبان صنایع و مدیران مسئول در صنعت گردیده است. این هدف زمانی مهمتر و در خور توجه بیشتر جلوه میکند که بحث رقابت های صنعتی شدید که در بازار های داخلی و جهانی وجود دارد، مطرح میگردد.
شرکت آب و فاضلاب یک سیستم پیوسته بوده و در صورت بروز مشکل یا احتمالاً خرابی در تأسیسات و ماشین آلات این سیستم پیوسته دچار مشکل شده و باعث تأخیر در تولید میگردد که زیان های ناشی از آن نه تنها هزینه های زیادی را برای شرکت در برمیگیرد بلکه از آن مهمتر باعث کمبود و نوسان در تولید آب شرب مصرفی مورد نیاز استان میشود بنابراین نیاز به یک سیستم نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه در شرکت احساس می شود که بوسیله آن بتوان تا حدود زیادی از بروز مشکلات ناشی از تأخیر در تولید به جهت خرابی ناگهانی ماشین آلات جلوگیری شود.
دستیابی به این امر مهم زمانی حاصل میگردد که با مسائل تولیدی با دیدی منطقی ، علمی و دقیق و همراه با برنامه ریزی صحیح برخورد گردد، یکی از این مسائل مهم حفظ آمادگی و عملیاتی نگهداشتن تجهیزات ، ماشین آلات و تأسیسات استو اصولی ترین راه حل این مسئله، استفاده از سیستم برنامه ریزی نگهداری و تعمیرات است.
استقرار چنین سیستمی در یک صنعت و یا سازمان نیازمند به بررسی همه جانبه از اهداف عالی سازمان گرفته تا عواملی نظیر نیروی انسانی ، منابع ، فرهنگ محیطی و محاطی و زمینه مناسب برای انتقال و اجرای آن دارد که در این پژو هش سعی شده این عوامل مورد بررسی قرار گیرد.
اهمیت پژوهش
سیستم مدیریت نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه خواهد توانست با بهرهگیری از تکنیکهای بازرسی دورهای، زمان بندی سرویس ها، ارائه برنامه های مدون روغن کاری و گریسکاری و سایر بازرسیهای پیشگیرانه، در کاهش تعمیرات اضطراری و بدون برنامه، نقش بسزائی داشته باشد، در ضمن پردازش اطلاعات منتج از استقرار این سیستم، کاربران را در مقابله با علل خرابی های تکراری آگاه ميسازد، چراکه از کار افتادگی و خرابیها میتواند پیامد های ذیل را داشته باشد:
الف- کاهش یا توقف تولید
ب- بیکاری نیروی انسانی بطور مستقیم یا غیر مستقیم
ج- تاخیر یا توقف در سایر امور تولید در یک خط تولیدی
د- ایجاد هزینه های اضافی
ذ- نارضایتی و تخریب روحیه کارکنان فنی و بهره برداری
با توجه به مواردی که ذکر گردید میتوان اهمیت این پژو هش را بشرح ذیل خلاصه نمود:
اهداف پژوهش
این پژوهش به بررسی مدیریتی در جهت شناسائی عوامل تأثیر گذار در اجرای سیستم نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه پرداخته و بر این اساس اهداف ذیل را برای تحقیق دنبال خواهد نمود:
اهداف این پژوهش به این جهت قابل اهمیت است که تاکنون در سطح کشور به این عوامل بطور اختصاصي پرداخته نشده و بررسی های لازم از عدم موفقیت در اجرای آن صورت نگرفته است. تاکنون در نقاطی از صنعت که این سیستم را مطالعه و مستقر نموده اند نتوانستهاند آن راندمان مناسب را در یافت نمایند و پس از مدتی بنا به عللی عملا در بکار گیری آن بی توجهی شده است.
سؤالات و فرضیه های پژوهش
در بررسی اهداف پژوهش سؤالات های ذیل مطرح می گردد:
سؤالات :
1-آیا مدیران شرکت آب و فاضلاب استان کرمانشاه از سیستم نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه استقبال می کنند؟
2-آیا شرایط تکنولوژیکی مناسب برای دست یابی به الگوی مناسب این سیستم در شرکت آب و فاضلاب استان کرمانشاه وجود دارد؟
3-آیا اجرای سیستم نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه[2] با ساختار فعلی شرکت آب و فاضلاب استان کرمانشاه هماهنگی دارد؟
4-آیا شرایط فرهنگی مناسب برای استقرار این سیستم در شرکت آب و فاضلاب استان کرمانشاه وجود دارد؟
5-آیا زمینه و شرایط مساعد برای اجرای این سیستم در شرکت آب و فاضلاب استان
کرمانشاه وجود دارد؟
فرضیه ها :
در راستای سؤالات اصلی بیان شده فرضیه های این پژوهش بشرح ذیل قابل طرح است:
تعاریف اصطلاحات و مفاهيم
نگهداری[3]
مجموعه ای از فعالیت ها که بطور مشخص و معمولاً به صورت برنامه ریزی شده و با هدف جلوگیری از خرابی ناگهانی ماشین آلات و تجهیزات و تأسیسات انجام گرفته و با این کار قابلیت اطمینان و در دسترس بودن آنها را افزایش می دهیم (حاج شیرمحمدی،1381، 187).
تعمیرات[4]
شامل مجموعهای از فعالیت هائی است که بر روی یک سیستم یا وسیله ای که دچار خرابی و یا از کار افتادگی گردیده، انجام میدهیم تا آن را به حالت آماده و قابل بهرهبرداری بازگردانده و در جهت انجام وظیفهای که به آن محول گردیده است، آماده سازد (همان منبع، 187).
نگهداری و تعمیرات[5]
منظور ازسیستم نگهداری و تعمیرات مجموعه عملیاتی جهت نگهداری دارائیهای فیزیکی و حفظ و صیانت از آنها در شرایط قابل قبول و یا تغییر آنها به شرایط قابل قبول اعمال شده تا زمینه حصول اقتصادی ترین راه صرف هزینه جهت بهره برداری و بهسازی از تجهیزات را ایجاد نماید (همان منبع،187).
فرهنگ[6]
در معنی فرهنگ تعاریف متعددی و درعین حال متنوعی ارائه گردیدکه در اینجا صرفاً به دو تعریف اشاره میگردد.
1- فرهنگ سازمانی عبارت است از ارزشهای غالبی که توسط اکثریت قریب به اتفاق اعضاء پذیرفته و حمایت میگرددو عامل انسجام اعضاء و همنوائی درونی میان آنها می باشد.
2- فرهنگ سازمانی عبارتست از مجموعهای از ارزشها ،باورها، درک و استنباط و شیوه های تفکر یا اندیشیدن که اعضاء سازمان در آنها وجوه مشترک دارند و همان چیزی است که به عنوان یک پدیده درست به اعضای تازه وارد آموزش داده میشود و آن نماینگر بخش محسوس سازمان است (جي.اي، 1382، 252).
مدیریت[7]
مدیریت مجوعه فعالیتهای برنامه ریزی ، سازماندهی، هدایت و رهبری، کنترل در یک سازمان را به عهده دارد. تصمیمگیری، کنترل هزینهها، ایجاد انگیزه، پاداش و تنبیه و تشویق از جمله فعالیتهای مدیریت به شمار میرود. مدیریت پایه و اساس یک سازمان می باشد (همان منبع،252).
تکنولوژی[8]
کلمه تکنولوژی به تازگی وارد ادبیات معاصر شده است و ریشه فارسی ندارد وجزء کلماتی است که بدون کوچکترین تغییری، کاربرد زیادی در زبان فارسی دارد. در حال حاضر این کلمه در فرهنگ صنعتی کشور به معنای ماشین آلات تولیدی و ویژگیهای فنی آن است. در بررسی دقیق تر هم تکنولوژی به عنوان روش تولید معرفی می شود.
این کلمه مرکب از دو واژه یونانی تکنو (فن و هنر و مهارت ، پیشه و همچنین چیزی که وجود نداشته و توسط بشر ساخته شده است) ولوژی (در یونان قدیم به معنای علم ، دانش و خرد یا تعقل و تدبیر بکار می رفته است).
تکنولوژی در صنعت عبارت است از دانشی که از یک سری بررسیها، تحقیقات، آزمایشات و بالاخره پیاده کردن نتایج در سطح اقتصادی و سپس اصلاح و توسعه نتایج آن در عمل برای کسب هدف مشخص بدست میآید (همان منبع، 252).
ساختار[9]
ساختار سازمانی در نمودار سازمانی نمایان می شود. نمودار سازمانی یک نماد قابل رویت از کل فعالیتها و فرآیندهای سازمان است.
در تعریف ساختار سازمانی به سه رکن اصلی زیر اشاره می شود:
فصل دوم
مباني نظري و پيشينه تحقيق
مقدمه
با عنايت به رقابتهاي شديد اقتصادي در عرصه بين المللي و اينكه محيط اقتصادي به تغيير خود ادامه ميدهد. بازارها محصول با كيفيت و خدمات عالي را ميطلبند و مشتريان حق انتخاب بيشتري خواسته و متعاقب آن رضايت مشتريان از اهداف اصل سازمانها ميباشد. در عصر تغيير و تحول مداوم، عكس العملهاي سريع و استفاده از نگرشهاي نوين مديريت به عنوان شروط لازم براي بقاء هستند لذا آمادگي در برخورد با تغييرات و چالشها بايستي اصل اساسي در مديريت واحدهاي صنعتي باشد در كشور ما اهميت و ارزش نظام مناسب و علمي نگهداري و تعميرات به درستي شناخته نشده است، در حالي كه يكي از مشكلات عمده گريبان گير اكثر صنايع ما، نبود نگهداري و تعميرات به موقع ميباشد.
شناخت سيستم نت:
اگر سیستم را مجموعه ای از عناصر اطلاق کنیم که برای رسیدن به هدف خاصی با کمیت و کیفیت معلوم، طراحی و ساخته شده و با ترتیبی با یکدیگر ترکیب شده اند، تعریف نمائیم، میتوان ادعا کرد که هر سیستم از دو بخش اصلی زیر تشکیل شده است (همان منبع، 254):
در سالهای اخیر، در مراحل پیشرفته این موضوع مورد توجه واقع شده که عناصر و عوامل پشتیبانی (لجستیک) به عنوان جزئی غیر قابل تفکیک از یک سیستم تعریف شوند.همراه و همگام با طراحی، ساخت، نصب و راه اندازی هسته اصلی، امکانات پشتیبانی نیز به صورت سازگار و متعادل با هسته اصلی، مراحل ساخت ، نصب، و راه اندازی را طی نمایند.
در مراحل طراحی یک سیستم عوامل با اهمیت که لازم است همگام و سازگار با عوامل تولیدی مورد نظر قرار گیرند، در پاسخگوئی به سؤالات ذیل قابل تعریف میباشند:
در بررسی های انجام شده دو عامل فوق، مخصوصاً غامل اول تا اوائل نیمه دوم قرن حاضر مورد اغماض واقع شده ، تنها از نیمه دوم قرن حاضر، بعلت بالا رفتن سطح دانش و تکنولوژی و پیچیدگی طرح و حرکات ماشین آلات و هزینه سنگینی که در اثر رکوردهای غیر منتظره ماشینها به سیستمهای صنعتی تحمیل میشود ، موضوع مورد توجه واقع شده و عنوان جدید از فعالیت ها را به صورت قابل مشخص و قابل تعریف در چهارچوب فعالیت های لازم در طراحی سیستم ها باز نمود.
مجموع فعالیتهایي را که پاسخگوئی دو سؤال بالا باشند در سالهای اخیر در صنعت جهانی، تروتکنولوژی[10] نامیده میشود (همان منبع، 254).
فعالیتهای ردیف دوم که مربوط به دوره بهره برداری از ماشین است در فرهنگ کشور ما عناوینی نظیر نگهداری و تعمیرات را بخود گرفته است. در سالهای اخیر در ایران رسم براین بوده که این دسته از فعالیت ها در راستای مقدم داشتن امور نگهداری،به امور تعمیرات بعد از خرابی، به عنوان نگهداری و تعمیراتنام برده شود.
لزوم توجه به مسائل فنی از دستگاهها و برقراری سیستم منظمی که با مدیریت متشکل، به امور نگهداری دارائیهای فیزیکی (شامل ماشین آلات تولیدی، تجهیزات تأسیسات و ساختمان و...)رسیدگی نماید هم اکنون در جهان صنعتی به حد کافی احساس می شود.
در جهت بهبود بازدهی تولید و کارائی تجهیزات لازم است فعالیت های مدیریت فنی (تروتکنولوژی) در مراحل طراحی، ساخت، نصب وراه اندازی و بهره برداری در سیستمهای صنعتی بعنوان یک بخش اساسی و بنیادی مورد ملاحظه قرار میگیرد.
با پیشرفت زمان پیچیدگی در طرح ماشین آلات، نسبت خودکاری در آنها افزایش قابل توجهی یافته و این امر باعث می شود که بسیاری از مهارت های مورد نیاز که قبلا به عهده کارکنان خطوط تولید بوده به عهده ماشین واگذار شود.
در مقابل، همگام با پیچیدهتر شدن طرح و ساختار سیستمهای صنعتی و بالا رفتن عامل وابستگی بین مراحل تولید یک محصول و خودکار شدن عملیات تولیدی، میزان احتیاج به مهارتهای کارکنان نگهداری و تعمیرات نیز افزایش می یابد. شکل شماره (1-2) (سید حسینی، 1381،78).
|
شکل شماره 1-2اهمیت امور نت
(همان منبع، 78)
افزایش قیمتهای ماشینآلات و حجم قابل توجه سرمایهگذاری ها برای تأسیس واحدهای صنعتی و بالا بودن قیمت های قطعات یدکی، مخصوصا در شرایط الزام به تهیه این قطعات از کشورهای خارجی، همگی نشانگر این حقیقت است که با پیشرفت زمان، جایگاه امور نت سیر صعودی پیدا کند.
دلایل این امر بشرح ذیل می باشد:
خصوصیات یک سیستم نت
در این قسمت خصوصيات يك سيستم نگهداري و تعميرات(نت)در يك سازمان مورد بررسي قرار گرفته كه در فهرست زير ارائه شده است. اين فهرست همچنين مي تواند به عنوان چك ليستي جهت مميزيهاي داخلي سيستم و درك ميزان تفاوت از يك سيستم نت ممتاز مورد استفاده قرار گيرد (حاج شیر محمدی ، 1381، 187).
1-هزينه چرخه عمر:
تصميم گيري براي خريد تجهيزات بايد براساس دو عامل قيمت خريد به علاوه هزينه تحميلي از سوي تجهيز در مدت عمر اقتصادي آن صورت گيرد و نه برپايه قيمت خريد تجهيز، اين بدان معنا است كه متخصصان نگهداري و تعميرات در سازمان بايد با برخورداري از توانايي انجام آناليزهایي، قابليت اطمينان و قابليت تعميرپذيري در مورد سيستم هاي فني و اجزاي آنها در فرآيند خريد تجهيزات مشاركت داشته باشند. همچنين در هنگام خريد بايد به عواملي چون وجود فهرست كامل اجزاء راهنما، نحوه استفاده و نقشه هاي دقيق طبق استانداردهاي مكتوب مورد استفاده در سازمان و غيره توجه داشت.
2-تمركز براهداف كلي سازمان:
در يك سازمان بايد تمام عوامل عملياتي، مهندسي و نگهداري و تعميراتي همه در جهت اهداف سازمان حركت كنند. در يك سازمان ممتاز كه مهمترين هدف آن توانايي رقابت در زمينـه قابليت اطمينان ساخت و هزينههاي ساخت است، اين اهداف بايد در ساير دپارتمانها و از جمله نت نيز در اولويت بالاتري نسبت به اهدافي چون كاهش هزينههاي نگهداري و كاهش زمان بيكاري ناشي از عمليات نت قرار داشته باشند. نتيجه اين رويكرد افزايش مستمر اثربخشي كلي تجهيزات و در نتيجه كاهش هزينههاي كلي ساخت است.
3-تعيين يك خط مشي و سياست قابليت اطمينان:
يك سازمان ممتاز داراي سياستي مشخص شامل برنامه هاي سه تا پنج ساله براي پيشرفت در زمينه قابليت اطمينان و عملكرد نت است.اين سياست با تمام مشخصات آن از جمله پارامترهاي ضروري قابليت اطمينان و نت، مشخصه هاي كاركردي و كليدي آنها، دلايل اهميت آنها، نحوه تشخيص كاركنان از حركت به سوي اهداف و غيره بايد در كل سازمان ابلاغ و درك شود. در نتيجـه اولويت بندي كارها براساس مصلحت و در جهت سياست سازمان صورت گيرد.
4-مهارت بالاي كاركنان نگهداري و تعميرات:
در صورتي كه كاركنان نت از مهارت بالايي برخوردار باشند، نيازي نيست كه سرپرستان و مديران فني وقت زيادي را صرف آموزش آنها كنند و آنها قادر خواهند بود وقت خــود را به برنامهريزي و زمانبندي كارها، تعيين نيازهاي آموزشي و انجام آناليز دلايل خرابيها اختصاص دهند. در نتيجه، سازمان از يك سازمان منفعل و واكنشي تبديل به يك سازمان مبتني بر تفكر و حل مسأله خواهد شد و 10تا 30 درصد زمان عمليات نت صرف حل مشكل و انجام اقدامات اصلاحي خواهد شد.
5-تعيين حيطه كاري كاركنان نگهداري و تعميرات:
در يك سازمان ممتاز محدوده كاري كاركنان نت باتوجه به نوع مهارت آنها مشخص مي شود و نه باتوجه به خطوط توليدي مختلف،در اين صورت يك تكنسين مكانيك بايد توانايي انجام كليه كارهاي مكانيكي را داشته باشد و يك تكنسين الكترونيك نيز به همين ترتيبنتيجه اعمال اين رويكرد ايجاد رضايت در كاركنان نت و انعطافپذيري در كارهاستباوجود اين، در شرايطي نيز باتوجه به نوع كار بايد تخصصگرايي را مدنظر قرار داد.
6-سطح بالاي برنامه ريزي و زمانبندی:
در هر سطح عملكردي سازمان نت برنامه ريزي و زمانبندي بهعنوان مهمترين عامل كاهش هزينههاي نت است. جهت انجام مناسب برنامهريزي و زمانبندي عوامل زير در نظر گرفته شود:
- برنامهريزي بايد قبل از زمانبندي صورت گيرد.
- هركاري بايد با برنامهريزي و زمانبندي انجام شود.
- بعد از انجام زمانبندي تخصيص كاركنان برای انجام فعالیت ها صورت گیرد .
- در هنگام اجراي يك كار برنامهريزي و زمانبندي شده، نبايد افراد را جهت انجام كار ديگري به خدمت گرفت.
- هيچ كاري تا قبل از مشخص و مكتوبشدن علت انجام آن، نبايد اقدامی صورت گیرد.
- بعد از اتمام كار علت اصلي مشكل شناسايي شود.
7- اولويتبندي صحيح كارها:
به منظور اولويتبندي صحيح كارها، بايد توانايي درنظرگرفتن عواقب ناشي از اجرانشدن بهموقع هريك از عمليات نت را داشته باشيد.اين عواقب ممكن است ضايعات زيستمحيطي، صدمات جاني، هزينههاي بالاي كاهش توليد و يا صدمات به تجهيزات باشند.در يك كارخانه با خطوط توليد متفاوت؛ تعيين مهمترين خط توليد از لحاظ رساندن محصول به مشتري و تعيين ارزش افزوده هرمحصول، ميتوانند به اولويت بندي صحيح كارهاي نت كمك كنند.اولويت بندي صحيح و مناسب موجب اجراي كامل و بهموقع وظايف برنامه ريزي و زمانبندي شده خواهد شد.
8- درك صحيح مضمون نگهداري و تعميرات پيشگيرانه:
جهت ايجاد درك صحيحي از برنامه هاي پيشگيرانه و مراقبتهاي ضروري و بررسي وضعيت فنـي در سازمان، بايد اين برنامه ها براساس جلوگيري از ايجاد شكست و خرابي بنا شوند.همچنين اين نوع برنامه ها در صورتي قابل قبول هستند كه هزينه هاي ناشي از ايجاد خرابي به مراتب بيشتر از هزينههاي مربوط به اجراي برنامه هاي پيشگيرانه باشد.
همچنين بايد روشهاي دقيق و صحيح جهت بازرسيهاي اساسي و بررسيهاي وضعيت فني تجهيزات، شناسايي و استفاده شوند.بهتر است اين نوع برنامه ها در وضعيت روشن بودن تجهيزات صورت گيرند و تواتر اجراي اين برنامه ها بر پايه زمانهاي خرابي و توزيعهاي ايجاد شكست صورت گيرد.همچنين اين بزنامهها بايد کاملاً عملي و قابل اجرا باشند.
9- اجراي 100درصدي برنامهها:
در صورتي كه شما قادر به ايجاد يك بستر مناسب براي برنامههاي پيشگيرانه و مراقبتهاي ضروري و بررسي وضعيت فني شده باشيد، هيچ دليلي را نبايد براي عدم اجراي 100درصدي اين برنامهها داشته باشيد. در صورت اجراي 100 درصدي اين برنامهها احتمال ايجاد خرابيهاي اتفاقي و ناگهاني بسيار ناچيز خواهد بود و اثربخشي كلي تجهيزات بالا خواهد رفت.
10-آماده بودن بهموقع مواد و قطعات يدكي:
در صورتي كه برنامه ريزي و زمانبندي بهدرستي صورت گيرد، انبار قطعات يدكي قادر خواهد بود تا قطعات يدكي را بهطور مناسب و اثربخش و در زمان مناسب به محل انجام عمليات نت ارسال دارد. در اين صورت از بخش قابل توجهي از زمان عمليات نت و انرژي نيروي انساني كه صرف انجام فرآيند ارسال درخواست قطعه و دريافت قطعه از انبار مي شود، كاسته خواهد شد.
11- سطح خدمت یا سرویس دهی بموقع:
سطح خدمت پايين براي قطعات يدكي نه تنها ممكن است موجب افزايش زمان عمليات نت و هزينههاي توليد شود بلكه از لحاظ رواني اين عقيده را در بين كاركنان نت و توليد بهوجود مي آورد كه انبار قطعات يدكي قادر به فراهم آوردن قطعات مناسب در زمان مناسب نيست. بدين ترتيب در بسياري از كارخانجات شاهد بهوجودآمدن انبار قطعات يدكي مجازي و مخفي در واحدهاي مختلف جهت به راه انداختن فرآيند توليد هستيم. البته در تعيين سطح خدمت مواردي چون هزينههاي نگهداري و ميزان حياتي بودن قطعه را بايد موردتوجه قرار داد. اما در مورد قطعات حياتي سطح خدمت 97درصدي ضروري است.
12-صحت كامل اطلاعات آرشيو فني:
در مورد آرشيو فني در يك سازمان ممتاز بايد اين اطمينان وجود داشته باشد كه حداقل در 95درصد موارد، اطلاعات استخراجي از آن صحيح و بدون نقص باشد. همچنين آرشيو فني همواره بايد مورد بازنگري قرار گيرد تا اطلاعات آن بهروز باشد.
13- سازماندهي و انجام مناسب عمليات بنيادي و اساسي نگهداري و تعميرات:
مهمترين تفاوت بين يك سازمان نت ممتاز و ديگر سازمانهاي نت در اينست كه سازمان نت ممتاز، موارد ساده و مفيدي را كه ديگر سازمانها تنها در مورد آنها حرف مي زنند، اجرا مي كند. در صورتي كه مـيخواهيد يك سازمان نت ممتاز داشته باشيد بايد به طور پيوسته روي عمليات اساسي و بنيادي نت كار كنيد و روش انجام آنها مورد بازنگري و اصلاح قرار دهيد. بعضي از اين عمليات عبارتند از: تميزكاري دقيق تجهيز؛ (تميزكاري خود نوعي بازرسي است) روغنكاري؛ آچاركشي؛ تنظيمات جزئي وايجاد بالانس؛ فيلتراسيون سيالات هيدروليكي سيستمهاي روغنكاري؛ درزگيري و آببندي قسمتهاي مختلف تجهيز.
14- سطح بالاي استانداردهاي ايمني:
يك رابطه بسيار قوي بين عمليات خوب و مناسب نت و بالارفتن سطح ايمني در يك سازمان وجود دارد. بررسيهاي كامل ابزار و وسايل مورداستفاده كاركنان نت از نظر مسائل ايمني، قبل از انجام عمليات نت و تعيين شرايط ايمني لازم براي انجام هرنوع عمليات نت در قالب دستورالعملهاي نت و تهيه چك ليستهاي ايمني ميتوانند به كاهش سطح ريسك عمليات نت كمك كنند.
15- نيازسنجي آموزشي دقيق براي كاركنان نگهداري و تعميرات:
در صورت انجام يك نيازسنجي آموزشي دقيق براي كاركنان نت، در مورد هريك از كاركنان موارد آموزشي خاصي شناسايي ميشود و كاركنان تنها در كلاسهاي آموزشي خاص خودشان شركت خواهند كرد. در اينصورت از برگزاري كلاسهاي عمومي براي كليه كاركنان كه زمانبر و هزينهبر هستند و نميتوانند نيازهاي آموزشي را به طور كامل برطرف سازند و اثــربخشي لازم را نيز دارا نيستند، جلوگيري بهعمل ميآيد. بايد به اين نكته توجه داشت كه براي تعيين اثربخشي آموزش بايد از شاخصهاي سطح مهارت استفاده كرد و در نظر گرفتن شاخص تعداد ساعات آموزشي نمي تواند مناسب باشد.
16- آناليز علل اصلي و اساسي شكست و خرابي:
در يك سازمان نت سطح جهاني، گروههايي جهت شناسايي و رديابي علل خرابيها وجود دارد. در سازمانهاي كوچك وظايف اين گروهها، در بين برنامههاي معمول نت توسط كاركنان نت صورت ميگيرد. اما در سازمانهاي بزرگ بهجهت دخيل بودن عوامل تجهيزاتي، عملياتي، نيروهاي انساني و ساير فاكتورها در مشكلات پيش آمده، گروههاي قابـــــليت اطمينــان تشكيل ميشـوند كه بااستفاده ازروش بررسی علل خرابی و شکست[11] ،اقدام به شناسايي و رديابي خرابيها و علل آنـها مي كنند.
انواع سیستمهای نگهداری و تعمیرات
1- سیستم تعمیرات اضطراری[12]
در این سیستم تعمیرات را تا زمان وقوع تعمیرات اضطراری به حال خود رها کرده و پس از رکود سیستم نسبت به تعمیراقدام می نمایند. در این جا بحث نگهداری عموماً مطرح نیست، این روش تنها برای ماشین هایی که دارای ارزش اقتصادی پایین بوده ودر خطوط تولید بحرانی نباشند قابل قبول میباشد این روش فقط در صورت کاربرد موارد زیر مؤثر خواهد بود (همان منبع، 187).
مزایای این سیستم عبارتند از:
معایب سیستم عبارتند از:
2- سیستم نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه[13]
این سیستم سیاست خود را به تعمیرات قبل از خرابی معطوف داشته و خصوصاً در صنایعی که حساسیت فرآیند بالاست و وقوع تغییرات بدون برنامه، هزینه های غیر مستقیم زیادی به سیستم وارد میکند مناسب است. علیالخصوص در مورد سیستمهای تولید پیوسته و انبوه، با تدوین دستورالعملهای مناسب به بازدید های دوره ای ویا تعویض قطعات می پردازد.
نکته قابل ذکر در مورد این سیستم آن است که تضمین زمان مناسب عملیات نگهداری و تعمیرات از اهمیت فوق العاده ای برقرار است.چرا که تعیین نادرست این زمان می تواند هزینه های نت را تحت الشعاع هزینه های تعمیرات اضطراری [14] افزایش دهد.
از نظر منطقی عمر هر قطعه ویا تجهیز از قبل پیش بینی می شود وبراساس دوره های تعیین شده تنظیم، تعویض، و غیره ... صورت می گیرد.
خصوصیات این سیستم عبارت است از:
1- بعنوان وسیع ترین روش در دهه 60تا80مورد استفاده قرار مي گرفت.
2- سبب افزایش اثر بخشی، بالا رفتن عمر تجهیزات و کاهش دامنه احتمالی خرابی می شود.
3- دراين سيستم فعالیت های نگهداری و تعمیرات بصورت گروهی در توقف های از قبل تعیین شده برنامه ریزی می گردد. (کاهش تعداد توقف)
4- اکثر مورد های خرابی صنایع طبیعت تصادفي داشته و فعالیت های نت اثر مثبت برروی عملكرد تجهیزات ندارد.
مزایای این سیستم:
معایب این سیستم:
3- نگهداری بهره ور جامع[15]
نگهداری بهرهور جامع روشی برای کارگروهی جهت بهبودکارائی تجهیزات در کارخانجات تولیدی و موسسات تجاری و پیشرفته است. به این معنی که افراد مرتبط با تجهیزات و یا ارائه دهندگان خدمت به آنها و نه فقط بخش تعمیرات و نگهداری، بدنبال روشهائی برای حفظ تداوم کارائی تجهیزات در زمانهای تولید با حداکثر توان به کار گرفته شده و با بالاترین سطوح ممکن کیفیت و بازدهی، می باشند (افتخاریان ، 1378، 128).
دراین روش نیازمند نظامی خاص در مورد روشهای اصولی است که کارکنان با استفاده از آنها به مراقبت از تجهیزات خودشان میپردازند. در اجرای نگهداری بهره ور جامع، فرهنگ احساس مالکیت نسبت به تجهیزات بوجود میآید. این مسأله شامل اجرای دقیق بازرسی، تنظیم، روغن کاری و نگهداری، گزارشهای مربوط به جزئیات عملکرد ونگهداری از تجهیزات است. نگهداری بهرهور جامع یک روش و نظریه مدیریت استراتژیک تجهیزات محسوب میشود که برهدف ساخت محصول با کیفیت از طریق افزایش کارائی تجهیزات تاکید دارد. این روش در بر گیرنده نظریه های بهبود مستمر و مشارکت همگانی تمامی کارکنان و بخشهای سازمان است و بر هدف کاهش اتلاف های بوجود آمده بواسطه توقف ماشین آلات از طریق فعالیت گروههای کاری کوچک متکی به خود و مشارکت هر یک از اپراتور ها در وظایفی که قبلا بخش تعمیرات و نگهداری عهده دار آنها بود، تاکید دارد. نگهداری بهرهور جامع حرکتی است به سوی روش کار گروهی فراگیر[16] برای نگهداری پیشگیرانه[17] و مدیریت کیفیت جامع[18]. نگهداری بهره ور جامع نظریه ای است که بوسیله ژاپنی ها در دهه 1960به واسطه تجربیاتی که در نگهداری تجهیزات در طول دهه1950در ایالات متحده کسب نموده بودند مطرح شد.
در کشور ما بین عوامل تولید با توجه به نرخ بالای تبدیل ارز و وضعیت صنعت، سخت افزار و تکنولوژی کشور، اهمیت بالای حفظ ماشينآلاتتعميراتونگهداري و تجهیزات صنعتی بدون اضافه کردن هیج دلیل دیگری پذیرفته می شود. زیرا قیمت آنها بسیار بالا بوده و جایگزینی آنها برای کارخانجات بسیار مشکل است. فلسفه فراگیر مطرح در این راستا نگهداری و تعمیرات بهرهور فراگیر است.
در نگهداری بهرهور جامع با همکاری همه جانبه کارکنان بخصوص همکاری نزدیک واحدهای تولید و نگهداری و تعمیرات میتوان ضمن رسیدگی کامل به ماشین آلات و تجهیزات، نه تنها بهره وری ماشین آلات و در نهایت سازمان را افزایش داد، بلکه حساسیت کارکنان را نسبت به عیوب افزایش داده و در نهایت کیفیت محصولات را ارتقاء داد.در این ارتباط، باید منابع و شرایط نامساعد در سطح کارخانه مورد بررسی قرار گیرد.برای این شرایط نامساعد باید اقدامات لازم در پیش گرفته شود.
تمایل مدیران به بهبود وضعیت نگهداری و تعمیرات سخت افزارها، غالباً به جهات زیر بوده است:
نگهداری بهره ور جامع یک راهبرد مدیریت تجهیزات می باشد که شامل تمامی مهارتها یا وسایل تسهیلاتی تجهیزات یا استفاده مؤثر از دارائیها است. نگهداری بهرهور جامعدارای پنج اصل می باشد (همان منبع، 128).
اصل اول:بهبود بازدهی تجهیزات
به عبارت دیگر تلاش در جهت یافتن ضررهایی نظیر:
1- از کار افتادگی تجهیزات
2- تعلل در آماده سازی و تنظیم تجهیزات
3- بیکاری و توقف های کوتاه مدت
4- کاهش ظرفیت
5- ضررهای مرتبط با کیفیت
6- ضررهای مرتبط با راه اندازی مجدد و سعی در بهبود و اصلاح آن
اصل دوم: مشارکت اپراتورها در نگهداری روزمره از تجهیزات
این کار صرفاً انجام مستقیم تعمیراتی نیست بلکه همکاری است.
اصل سوم: بهبود بازدهی و کارآیی نگهداری
در بسیاری از برنامه های نگهداری بهرهور جامع، هر چند اپراتور مستقیماً در برخی سطوح نگهداری، مشارکت دارد، اما لازمه این حرکت، طرح و برنامه ریزی بهتر، نگهداری پیشگیرانه بهتر، نگهداری پیشبینی شده، نگهداری قابل اطمینان، انبارهای قطعــات یدکی تجهیزات، محــل نگهداری ابزارها، متمرکز بودن بخش تعمیرات و نگهداری و فن آوریهای تعمیرات و نگهداری میباشد.
اصل چهارم:تعلیم وتربیت
تعلیم و تربیت از مهم ترین وظیفه نگهداری بهره ور جامع است که در آن تمامی کارکنان سازمان درگیر آموزشهای مختلف میشوند.
اصل پنجم: طراحی و مدیریت تجهیزات با هدف نگهداری پیشگیرانه
طراحی تجهیزات باید به گونهجای باشد که کار و نگهداری آن ساده تر از طرح های قبلی باشد. باید پیشنهادات اپراتورها و تکنسین های تعمیرات، به مهندسین طراح در جهت تصریح و تهیه تجهیزاتی با بازدهی بهتر اعلام گردد.
توالي رتبهاي در نگهداري
مبلغ واقعی 26,000 تومان 50% تخفیف مبلغ قابل پرداخت 13,000 تومان
محبوب ترین ها
پرفروش ترین ها