فهرست مطالب

عنوان صفحه

فصل اول: كليات تحقيق

مقدمه و بيان مسئله .......................... 2

فصل دوم: ادبيات تحقيق

قسمت اول- گردشگري

مقدمه ....................................... 6

تعاريف گردشگري............................... 7

تعريف گردشگر................................. 9

اركان صنعت گردشگري........................... 9

نقش زيرساخت‌ها در توسعه صنعت گردشگري ......... 10

موانع توسعه گردشگري ايران از نقطه نظرات مختلف11

استان بوشهر و تقسيمات سياسي آن .............. 14

جغرافياي طبيعي استان بوشهر................... 18

جاذبه‌هاي گردشگري استان بوشهر................. 22

قسمت دوم- حمل و نقل

مقدمه ....................................... 30

حمل و نقل چيست؟ ............................. 31

ارتباط حمل و نقل و گردشگري................... 33

مدل مستقيم حمل و نقل......................... 34

عوامل موثر در توسعه حمل و نقل................ 36

اهميت سرمايه گذاري در حمل و نقل ............. 37

فصل سوم: روش تحقيق

مقدمه........................................ 40

فرضيه‌هاي تحقيق............................... 40

اهداف تحقيق.................................. 41

روش تحقيق.................................... 41

خلاصه مراحل انجام تحقيق....................... 42

جامعه آماري.................................. 43

فصل چهارم: نتيجه‌گيري

مقدمه........................................ 51

نتيجه‌گيري و ارائه پيشنهادات.................. 52

الف- نتايج حاصل از آزمون فرضيات، از ديدگاه مسافران 52

ب- نتايج حاصل از آزمون فرضيات، از ديدگاه كارشناسان 55

پيشنهادات به مسئولين......................... 56

پيوست‌ها

الف- منابع و مآخذ ........................... 60

ب- پرسش نامه‌ها............................... 62

 

 

 

 

 

فصل اول

 

كليات تحقيق

 

اهميت و ضرورت تحقيق

توسعه گردشگري استان بوشهر مي‌تواند عاملي براي رشد و توسعه استان ذكر شود كه به اشتغال‌زايي و توسعه اقتصادي آن مي‌توان اشاره كرد. وجود سواحل زيبا و هواي مطبوع اين خطه از سرزمين مادر فصول سرد مي‌تواند براي هر گردشگري، چه داخلي و چه خارجي جذاب باشد. اما استان بوشهر با داشتن اين امتياز كمتر از اين توان بالقوه سود برده است. پس قطعاً‌ موانعي وجود دارد كه يكي از اين موانع وضعيت نامناسب سيستم حمل و نقل زميني استان و شبكه راههاي آن مي‌باشد.

هدف تحقيق

هدف اصلي تحقيق پاسخگويي به اين سوال است كه آيا وضعيت موجود سيستم حمل و نقل زميني يكي از موانع توسعه و رونق گردشگري به شمار مي‌آيد؟

فرضيه‌هاي تحقيق

- فرضيه اصلي: وضعيت نامناسب سيستم حمل و نقل زميني يكي از موانع توسعه گردشگري استان است.

- فرضيه فرعي (1):وصل نبودن استان بوشهر به شبكه راه‌آهن يكي از موانع توسعه گردشگري استان است.

- فرضيه فرعي (2):وضعيت نامناسب شبكه‌راه‌هاي برون شهري استان يكي از موانع توسعه گردشگري استان است.

- فرضيه فرعي (3):وضعيت نامناسب تأسيسات و خدمات جانبي راه‌هاي برون شهري استان يكي از موانع توسعه گردشگري استان است.

روش تحقيق

روش تحقيق مورد استفاده از نوع توصيفي و از نوع پيمايشي است.

روش جمع آوري اطلاعات

روش جمع‌آوري اطلاعات از طريق پرسش‌نامه، مصاحبه و منابع كتابخانه‌اي مي‌باشد.

قلمرو تحقيق

قلمرو مكاني اين تحقيق محدوده جغرافيايي استان بوشهر است و مسافران و كارشناسان سازمان ميراث فرهنگي، قلمرو زماني فروردين 85 مي‌باشد.

جامعه و نمونه آماري

- مسافران

- كارشناسان

نتايج مورد انتظار تحقيق

توسعه حمل و نقل زميني مي‌تواند نقش مهمي را در توسعه گردشگري ايفا كند و براي دسترسي به هر مكان و جاذبه اي سيستم حمل و نقل به عنوان يك زير ساخت مطرح و مهم است.

 

 

 

 

 

فصل دوم

 

ادبيات تحقيق

 

 

 

 

 

قسمت اول

 

گردشگري

 

مقدمه

يكي از زمينه‌هاي حركت از اقتصاد متكي به نفت، به اقتصاد غير نفتي، تغيير ساختار اقتصادي كشور است و براي چنين تغييري نگرشي يكپارچه در ابعاد يكپارچه در ابعاد اقتصادي، اجتماعي، حقوقي و مديريتي ضروري به نظر مي‌رسد. يكي از عرصه‌هاي تنوع، تنوع بخشي اقتصادي كشور با توجه به تنوع محيطي و مزيت‌هاي نسبي موجود، گردشگري است.

گردشگري امروزه در اغلب كشورها به ويژه كشورهاي جهان سوم كليد اقتصاد بشمار مي‌رود، تا جايي كه در اين كشورها گردشگري بيش از ساير برنامه‌هاي توسعه در اولويت قرار گرفته است. تنوع بخشي به اقتصاد، بالا بردن شاخص‌هاي توسعه انساني، مشكلات ناشي از صنعتي شدن و آلودگي بيش از حد استاندارد شهرها و بويژه شهرهاي بزرگ، افزايش بهره‌ وري نيروي انساني، اشتغال‌زايي، تكامل فرهنگ‌ها، حفظ محيط زيست و در مجموع توسعه پايدار از دغدغه‌هايي است كه جهان سوم با آن روبرو است و هر يك از كشورها در هر سطحي از توسعه تلاش مي‌كنند تا پاسخي مناسب به دغدغه‌هاي مذكور بدهند.

در بين كشورهايي كه به تنوع بخشي اقتصاد روي آورده‌اند و مي‌خواهند خود را از اقتصاد تك پايه‌اي برهانند، در جستجوي شناخت مزيت‌ها يا خلق آنها هستند. يكي از اين مزيت‌ها، گردشگري است كه اغلب كشورها به ويژه كشورهايي كه به لحاظ موقعيت مكاني از اين مزيت برخوردارند. در برنامه‌هاي ملي خود آنرا گنجانده‌اند با از اين طريق بتوانند فرايند توسعه ملي خود را تكامل بخشند.

مسافرت و صنعت گردشگري به عنوان بزرگترين و مهمترين صنعت در دنياي امروز به حساب مي‌آيد. بسياري از كشورهاي اين صنعت پويا را به عنوان منبع درآمد، اشتغال، رشد بخش خصوصي و توسعه ساختار زيربنايي خود مي‌دانند. بويژه كشورهاي در حال توسعه، به توسعه گردشگري اهميت بيشتري مي‌دهند. (واي؛ 1377؛ ص 27)

توسعه گردشگري در هر پايه و برنامه‌اي كه در مورد توسعه باشد، عامل كليدي بشمار مي‌رود توسعه كشاورزي، صنعت و گردشگري از راه‌هاي مختلف ايجاد كسب و كار هستند و احتمالاً، توسعه گردشگري ساده‌ترين روش براي كسب وكار و در آمد در مقايسه با دو روش ديگر است. در كشور ما صنعت گردشگري از پتانسيل بالايي برخوردار است و اگر توجه خاصي به آن شود مي‌تواند درآمد زيادي را عايد كشور كند.

تعريف گردشگري

امروزه گردشگري به عنوان يكي از پديده‌هاي مهم زندگي اجتماعي بشر، از ديدگاه علوم مختلف از جمله اقتصاد، جامعه‌شناسي، جغرافيا و مديريت، مورد بررسي قرار مي‌گيرد و بر همين اساس تاكنون تعاريف متعددي از گردشگري به توجه به ديدگاه موضوعي هر يك از رشته‌ها، صورت گرفته است.

گردشگري از ديدگاه جامعه شناسي عبارت است از: مجموعه روابطي كه شخص گردشگر در محل اقامت موقت خود در مقصد، با انسان هاي ساكن در آن محل بوجود مي‌آورد. در اين تعريف صرفاً به روابط گردشگر و كلاً روابط انساني توجه شده است در حالي كه جغرافي‌دانان در تعريف خود از گردشگري، عمدتاً بر رابطه گردشگران با مقصد و اقليم متمركز مي‌شوند. (كاظمي؛ 1381؛ ص 31)

در فرهنگ لغت گردشگري عبارت است از: مسافرت براي تفريح و سرگرمي و سفري كه در آن مسافر به مقصدي رفته و سپس به محل سكونت خود بر‌مي‌گردد. در تعريف ديگري، گردشگري به سفر موقتي و كوتاه اطلاق شده كه ضمن آن گردشگر به منطقه‌اي خارج از محل سكونت و كار خود به منظور سير و سياحت سفر مي‌كند.

نكات مهمي كه در كليه‌ي تعاريف مشاهده مي‌شود، جدا شدن فرد از محل كار و اقامت دائم خود، كوتاه و موقتي بودن سفر و انجام فعاليت‌هايي مانند بازديد، سرگرمي و تفريح در مدت سفر مي‌باشد.

از نظر اقتصادي گردشگري نشان دهنده انتقال قدرت خريد از يك منطقه به منطقه ديگر است. (الواني؛ 1373؛ ص 18، 19)

نهايتاً‌ اينكه گردشگري فعاليتي است چند رشته‌اي، چند مسئله‌اي، چند بخشي‌ و چند شكلي، چند رشته‌اي از اين جهت كه گردشگري از رشته‌هاي اقتصاد، حقوق، جامعه شناسي ، روان شناسي، جغرافيا، هتلداري، بازرگاني، راه و ساختمان و… استفاده مي‌كند.

چند مسئله‌اي از اين جهت كه با مسائل جغرافيايي، زيست محيطي، مالي و اقتصادي، فني، انساني، فرهنگي و آموزشي، حقوقي و سياسي و امنيتي ارتباط دارد.

چند بخشي از اين جهت كه در گردشگري، بخش‌هاي دولتي، نيمه دولتي، و خصوصي درگير مي‌باشند. چند شكلي از اين جهت كه گردشگري از اشكال مختلف فرهنكي، ورزشي، كسب و كار، درماني، اجتماعي، زيارتي، و استفاده از شيوه‌هاي مختلف حمل و نقل و تاسيسات اقامتي تشكيل مي گردد. (عزيزي؛ 1378؛ ص 48)

تعريف گردشگر

گردشگر به كسي گفته مي‌شود كه اقدام به مسافرت مي نمايد و مدت سفر او بيش از 24 ساعت و كمتر از يكسال است و سفر وي با انگيزه‌هاي تفريحي، استراحتي، فرهنگي، شركت در كنفرانس‌ها، سمينارها و مواردي مشابه صورت مي‌گيرد. (WTO, 1997)

گردشگر به 2 بخش كلي تقسيم مي‌گردد:

1) گردشگر داخلي: كسي است كه از محل اقامت خود حداقل 50 مايل دور شده و براي اهدافي از قبيل امور كاري، تفريحي، شخصي و استراحت در محلي اقامت گزيند. مدت اقامت وي مي‌تودند از كمتر از يك شب يا بيشتر از آن باشد.

2) گردشگر خارجي: افراد ساكن يك كشور كه به خارج از آن كشور سفر مي‌كنند.

اركان صنعت گردشگري

اركان صنعت گردشگري را تركيبي از فعاليت‌ها، خدمات و صنايع شكل مي‌دهد. اركان صنعت گردشگري به قرار زير است:

1) منابع طبيعي: منابعي كه به صورت‌هاي مختلف در هر منطقه‌اي وجود دارد و براي جلب گردشگران مورد استفاده قرار مي‌گيرد. مانند جنگل‌ها، سواحل دريا، حيوانات خاص منطقه، كوهستانها، گل‌ها و… .

2) عوامل زيربنايي: عواملي مانند شاهراه‌ها، فرودگاه‌ها، خطوط راه‌ آهن، جاده‌ها، پارگينگ‌ها، پارك‌ها، تسهيلات دريايي و بندري، هتل‌ها، متل‌ها، رستوران‌ها، مراكز خريد، اماكن تفريحي، موزه‌ها، سيستم‌هاي تصفيه‌ آب آشاميدني و سوخت رساني، سيستم‌هاي ارتباطي و بهداشتي، از جمله عوامل زيربنايي مهم اين صنعت هستند.

3) منابع فرهنگي و روحيه مهمان نوازي: منابع فرهنگي هر منطقه شامل هنرهاي ظريفه، ادبيات، تاريخ، موسيقي، هنرهاي نمايشي، رقص، ورزش‌ها و ساير فعاليت هاي مشابه ديگر است. روحيه مهمان‌نوازي را نيز مي‌توان از نحوه‌ي خوشامد‌گويي كاركنان يك سازمان، مؤدب و صميمي‌بودن آنها و تمايل براي ارائه‌ي خدمات قابل قبول و دوستانه‌‌ از سوي آنها درك كرد. (الواني؛ 1373؛ ص 27 و 28)

نقش زيرساختارها در توسعه صنعت گردشگري