«فهرست مطالب»

فصل اول

مقدمه:

افراد جامعه كنوني بيش از پيش نسبت به تنيدگي و پيامدهاي آن هوشيار شده اند. والدين و فرزندان مي دانند كه هسته خانوادگي دگرگون شده زندگي عصر ما چنان است كه در اغلب خانواده ها پدر و مادر هر دو بايد كار كنند تا بتوانند هزينه هاي روز افزون را تامين كنند. هشياري فزاينده افراد نسبت به رويدادهاي ضربه آميز زندگي لزوم توجه را به واكنشهاي افراد و شيوه اي كه در رويارويي با عناصر نتيدگي را اتخاذ مي كنند ضروري كرده است.

سازمان جهاني بهداشت، بهداشت رواني را چنين تعريف مي كند: بهداشت رواني در دوران مفهوم كلي بهداشت جاي مي گيرد و بهداشت يعني توانايي كامل براي ايفاي نقشهاي اجتماعي، رواني و جسمي، بهداشت تنها نبود بيماري باعث عقب ماندگي نيست.

معيار اصلي قضاوت درباره بهداشت رواني شخص اين است كه او بتواند با محيط خود مبادلات هماهنگ داشته باشد.

انسان سالم توانايي را دارد كه به طور دائم به دنبال رفع نيازهاي خود برود و در محيط به جستجو بپردازد. براي نيل به اين هدف او به همكاري دو عنصر حياتي نياز دارد: شخص و محيط.

اگر خود شخص را كنار بگذاريم هرچه در اطراف باقي مي ماند محيط محسوب خواهد شد. بنابراين براي هر شخص محيط هاي مختلفي وجود دارد: مدرسه، محيط كار، محل سكونت و غيره.

مي توان عوامل تشكيل دهنده محيط كار را به دو گروه عمده تقسيم كرد: عوامل فيزيكي و عوامل انساني.

جاي ترديد نيست كه هر دو عامل مي توانند بر بهداشت رواني مديران اثر مثبت يا منفي داشته باشند.

امروزه استرس به عنوان مهمترين فاكتور به وجود آورنده امراض روحي، جسمي و رفتاري انسانها توجه پزشكان روانشناسان و دانشمندان علوم رفتاري و مديريت را به خود معطوف نموده به طوري كه بايد عنوان نمود كه فشارهاي عصبي نقش مهمي در فراهم نمودن مشكلات روحي و جسمي در انسانها ايفا مي كند.

مديران به واسطه سختي كار و مسئوليت زياد عوامل تحت فشار مي باشند، استرس بازده مديران را كاهش مي دهد و براساس يافته هاي مطالعات متعدد، استرس ضمن كاهش بازدهي كار مديران لذت زندگي را از افراد سلب مي كند. در نتيجه بر بازده كل نظام آموزشي اثر مي گذارد.

بيان مسأله

عدم سازش و وجود اختلالات رفتار در جوامع انساني بسيار مشهود و فراوان است. در هر طبقه و صنفي و در هر گروه وجهي، اشخاص نامتعادلي زندگي مي كنند. بنابراين در مورد همه اعم از كارگر، محصل، پزشك و مهندس، زارع استاد دانشگاه و غيره خطر ابتلا به ناراحتي هاي رواني وجود دارد. به عبارت ديگر هيچ فرد انساني در برابر امراض مصونيت ندارد. البته دانستن اينكه هر شخص ممكن است گرفتار ناراحتي رواني شود خود به خود كافي نيست زيرا كه بهداشت رواني فقط منحصر به تشريح علل اختلالات رفتار نبوده بلكه هدف اصلي آن پيشي گرفتن از وقوع ناراحتي ها مي باشد. پيش گيري به معناي وسيع آن، عبارت مي باشد از به وجود آوردن عواملي كه مكمل زندگي سالم و نورمال است. به علاوه درمان اختلالات جزئي رفتار، به منظور جلوگيري از وقوع بيماري هاي شديد رواني است.

در سالهاي اخير در كشور ايران مانند ساير كشورهاي جهان علاقه مخصوصي هم از طرف مقامات دولتي و هم از جانب مردم به امر بهداشت رواني نشان داده شده است. اگرچه هنوز مدت زماني از اين توجه و علاقه نگذشته ولي اثرات آن در بهبود اوضاع بيمارستان هاي رواني و به كار بردن روش هاي صحيح در پيشگيري مشاهده مي گردد. با وجود اين پيشرفت هاي محسوس مي توان گفت كه مردم ما هنوز از فهم و درك صحيح ماهيت و علل اختلالات رواني به درستي آگاهي ندارند. و متأسفانه آمارهاي دقيق مربوط به اين موضوع نيز در دسترس نيست. برحسب آمارهايي كه كشورهاي مختلف ارائه داده اند معلوم شده است كه تعداد بيماران رواني به طور مداوم رو به ازدياد مي باشد. بعضي از تحقيقات ابتدائي در ايران نيز رشد روزافزون بيماري هاي رواني را تاييد مي كند.

گذشته از كساني كه در بيمارستان ها بستري شده اند ما به تعداد زيادي از بيماران رواني بر مي خوريم كه تحت هيچگونه درماني قرار نگرفته و اغلب در ميان خانواده ها و اجتماعات به سر مي برند.»

احتياج يعني كششي كه فرد را به عملي وادار مي كند. احتياج نه تنها جسماني است بلكه داراي جنبه رواني نيز ميباشد. در اين صورت شدت احتياج حالت رواني نيز شديد مي گردد. هنگامي كه احتياج ارضاء شود، تنش كم شده حالت عاطفي آرامي، جانشين غليان قبلي خواهد شد.

در صورت رفع نكردن احتياج، حالت شديد هيجان رواني ادامه پيدا خواهد كرد. اين هيجان تاثيرات مختلفي روي دستگاه هاي عضوي دارند. براي اينكه به درستي بتوانيم ماهيت احتياجات رواني را بفهميم بايد اطلاعاتي در مورد دستگاه خود كار اعصاب داشته باشيم. زيرا اين دستگاه وظيفه مهمي در ايجاد رفتار هيجاني دارد. در حالات شديد هيجاني، دستگاه مذكور به حالت آمده باش در مي آيد و اگر حالات هيجاني، مداوم و مزمن باشد اين دستگاه فعاليت مداوم پيدا مي كند و اين وضع باعث خستگي مي شود.

عواطف و افكار، نزديكي زيادي با هم دارند، بدين معني كه طرز فكر افراد احساساتي و زودرنج، تحت تاثير احساسات و عواطف آنها قرار گرفته، نحوه تفكر ادراك آنها را تغيير مي دهد و اغلب آنها را از تفكر و تعقل صحيح و دقيق دور مي نمايد.

هدف تحقيق

بي گمان به مديران و مسئولان سازمان ها به دنبال تحقق اهداف سازماني خود مي باشند و در اين راستا كاركنان سازمان نقش مهمي جهت به ثمر رساندن اين اهداف خواهند داشت، يكي از شرايطي كه قادر است ضامن دستيابي به اهداف سازماني باشد تاثير سلامت رواني مديران در رضايت شغلي كاركنان و معلمان مي باشد تا كارايي و بازده كار آنها را افزايش دهد.

مديراني كه از سلامت برخوردار نيستند براي سازمان تهديد محسوب مي شوند زيرا در رضايت شغلي ساير كاركنان تاثيرات منفي مي گذارند. هدف كلي از اين تحقيق بررسي سلامت رواني مديران در رضايت شغلي معلمان در مدارس ابتدايي مي باشد.

فرضيات تحقيق

فرضيه اصلي: بين سلامت رواني مديران و رضايت شغلي معلمان رابطه معني دار وجود دارد.

فرضيات فرعي: