فهرست مطالب

عنوان ......................................................................................................... صفحه

چكيده.....................................................................................................................

مقدمه................................................................................................................... 2

فصل اول: گستره علمي مسئله مورد بررسي

1ـ بيان مسئله ..................................................................................................... 7

2ـ اهميت و ضرورت پژوهش ......................................................................... 11

3ـ اهداف........................................................................................................... 14

4ـ فرضيه‌هاي پژوهش .................................................................................... 15

5ـ متغيرها و تعريف عملياتي آنها .................................................................... 16

6ـ خلاصه ........................................................................................................ 18

فصل دوم: مرور تحليل يافته‌ها در زمينه بررسي حاضر

1ـ مباني نظري ................................................................................................. 20

الف افسردگي (مفهوم و نظريه‌هاي مربوط به آن)................................................

روان تحليل‌گري ............................................................................................... 22

رفتاري‌نگر......................................................................................................... 25

شناختي............................................................................................................. 30

زيست‌شناختي .................................................................................................. 32

انواع ................................................................................................................. 35

ميزان شيوع ..................................................................................................... 36

ب ـ پيشرفت تحصيلي ...................................................................................... 37

2ـ يافته‌هاي پژوهشي ....................................................................................... 43

3ـ خلاصه ........................................................................................................ 50

فصل سوم: فرآيند روش شناختي

1ـ انتخاب نمونه ....................................................................................................

الف ـ جامعه و نمونه ........................................................................................ 52

2ـ ابزار گردآوري اطلاعات ............................................................................. 53

الف ـ معرفي سياهه ......................................................................................... 53

ب ـ روش اجرا و نمره‌گذاري .......................................................................... 54

ج ـ اعتبار و پايايي ............................................................................................ 54

3ـ طرح تحقيق و روشهاي آماري .................................................................... 56

الف ـ طرح تحقيق ............................................................................................. 56

ب ـ روشهاي آماري ........................................................................................ 58

4ـ خلاصه ........................................................................................................ 59

فصل چهارم: ارائه و تحليل نتايج كمي

1ـ ارائه داده‌هاي توصيفي بدست آمده ............................................................ 61

2ـ بررسي نتايج در چهارچوب بدست آمده ..................................................... 63

الف ـ نتايج حاصل از رابطه بين افسردگي و پيشرفت تحصيلي........................ 64

ب ـ نتايج آزمون t در متغير افسردگي ............................................................ 65

ج ـ نتايج آزمون t در متغير پيشرفت تحصيلي ................................................. 65

3ـ خلاصه......................................................................................................... 67

فصل پنجم: بحث و نتيجه‌گيري

1ـ بحث و بررسي درباره يافته‌ها .................................................................... 69

2ـ جمع‌بندي و نتيجه‌گيري ............................................................................... 72

3ـ كاربرد نتايج ................................................................................................ 73

4ـ محدوديت‌ها.................................................................................................. 78

5ـ پيشنهادات..................................................................................................... 79

منابع

 

 

 

 

 

 

 

چكيده:

پژوهش حاضر قصد دارد به بررسي رابطه بين افسردگي و پيشرفت تحصيلي و تفاوت آن در دو گروه خوابگاهي و غيرخوابگاهي بپردازد. در واقع بدنبال پاسخ به اين سؤال است كه آيا محيطي مانند خوابگاه مي‌تواند با ايجاد افسردگي بر پيشرفت تحصيلي دانشجويان تأثير بگذارد؟

براي رسيدن به هدف مذكور از طرح ـ پس رويدادي (علي ـ مقايسه‌اي) استفاده كرديم جامعه و نمونه پژوهش حاضر كل دانشجويان دختر در حال تحصيل رشته روانشناسي دانشگاه شهيد بهشتي تهران مي‌باشد كه كل جامعه بعنوان نمونه مورد مطالعه قرار گرفت.

داده‌هاي مورد نظر براي متغير افسردگي از طريق پر كردن سياهه افسردگي بك و براي پيشرفت تحصيلي معدل ترم گذشته دانشجويان جمع‌آوري شد.

براي تجزيه و تحليل آماري داده‌هاي از ضريب همبستگي پيرسون و t دو گروه مستقل استفاده گرديد نتايج پژوهش نشان داد بين ميزان افسردگي و پيشرفت تحصيلي رابطه معناداري وجود دارد.

 

مقدمه:

عملكرد تحصيلي دانش آموزان و دانشجويان و بررسي عوامل تأثيرگذار بر آن موضوعي است كه بخش عمده اي از ظرفيت در علوم تربيتي را به خود اختصاص داده است. بهمين دليل، از ديرباز پژوهشگران علاقمند، با بررسي و مطالعه در اين زمينه سعي در روشن نمودن جوانب مختلف آن داشته و به نتايج قابل توجهي نائل آمده اند. از جمله عواملي كه مي تواند بر عملكرد تحصيلي دانش آموزان تاثير بگذارد محيط زندگي شان مي باشد.

بين بشر و محيط زندگي اش به كنش و واكنش مداوم وجود دارد اين رابطه مداوم در حال نوسان است. محيط براي عده اي ممكن است منبع يك حس اعتماد به نفس قوي، جوازي براي ابراز احساسات دروني و بالاخره محل و مجالي پر از اميد براي تحصيل و پيشرفت و موفقيت باشد. از طرف ديگر اگر محيط زندگي نتواند ايگو افراد را تأمين و تقويت كند، اگر مانع رشد اعتماد به نفس آنها شود، و اگر بكرات موجب ظهور حس كينه و عداوت در آنها گردد منجر به حس طرد، درماندگي و تنهايي خواهد شد، و همين محيط است كه ما آنرا افسردگي زا مي خوانيم (فلك، 1375).

در زندگي هر كسي موقعيتهايي پيش مي آيد كه خواه ناخواه او را غمگين مي سازد و هيچ انساني از افسردگي و اضطراب، تشويش و نگراني مصون نيست. ولي تا آنجا كه حالات يأس، سرخوردگي و اضطراب بعنوان واكنش محسوب مي شود بسيار سالم و مفيد مي باشند زيرا مثل يك دريچه اطمينان، شرايط سخت و دشوار محيط را به فرد گوشزد مي كنند تا بدين وسيله شخص بتواند خود را از صدمه و گزند بيشتر حفظ نمايد. همانطور كه زخم و سوزش و تورم و خونريزي در جسم انسان پديده هايي غير قابل اجتناب مي باشند يأس و سرخوردگي، افسردگي و تشويش هم اموري غيرقابل اجتناب مي باشند. ولي اگر فردي به دلايلي زمينه و استعدادي براي ابتلا به عوارض رواني داشته باشد يك حادثه كوچك در زندگي ممكن است منجر به بروز يك كيفيت شديد رواني شود بنابراين بين افسردگي روزمره با افسردگي شديد رواني بايد فرق گذشت (معاني، 1368). منظور ما در اين پژوهش افسردگي نوع دوم مي باشد كه بعنوان بيماري رواني تلقي مي شوند.

چون بشر يك واحد سايكوبيولوژيك است، به هر تغيير فكري و حسي كه موجب تغييرات شيميايي سلسله اعصاب مركزي گردد، از خود واكنش نشان داده و با هر استرس از نظر جسمي و روحي مبارزه خواهد كرد. از طرفي چون بشر يك موجود بنابراين اساس بيولوژيكي افسردگي اهميت عوامل محيطي و روابط اجتماعي را نفي نمي كند چون بشر را بايد از هر لحاظ، جسم و روان، دنياي درون و برون، عمل و عكس العمل و واكنشهاي متقابل مورد مطالعه قرارداد (همان منبع)

مطالعاتي كه در سالهاي اخير از طرف متخصصان سازمان بهداشت جهاني در كشورهاي در حال توسعه انجام گرفته از افزايش دامنه شروع افسردگي در ميان ملل در حال رشد حكايت مي كند به طوري كه تحقيقات نشان مي دهد قريب 75/0 افرادي كه در مؤسسات درمانگري رواني بستري مي شوند دچار افردگي هستند (معاني، 1368). علائم افسردگي بصورت فقدان انرژي در انجام امور روزانه، سردرد، دردهاي پراكنده در بدن و كم خوابي يا بدخوابي همراه است و يا بصورت اختلالات گوارشي و دردهاي معده تظاهر نمايد كه در حقيقت از زخم معده و روده علائمي وجود ندارد بلكه علت همان افسردگي است كه با برطرف شدن افسردگي ناراحتي گوارشي نيز برطرف مي شود (همان منبع). بيماران افسرده احساس بي تفاوتي، پوچي، بي كفايتي و بي لياقتي مي كنند. ممكن است خيلي زود بر سر مسائل خيلي جزئي و بي‌اهميت و كوچك و ناچيز گريه را سر مي دهند. برخي احساس گناه مي كنند كه اين خود يكي از بهترين علامت ها در تشخيص افسردگي است، كه در اين صورت لغزش ها و خطاهاي خيلي كوچك گذشته و خيلي دور را گناه بزرگ تلقي نمايند و باعث رنج و عذاب و احساس گناه و ناآرامي آنان مي شود. و در بعضي مواقع براي جبران اين گناه و براي تنبيه خود و رهايي از آن اقدام به خودكشي مي كنند (همان منبع)، محيط افسردگي زا راهزاران جزء لفظي و غيرلفظي بوجود مي آورند كه اين اجزا در شخص مستعد و زخم پذير سبب زوال اعتماد به نفس و پيدايش احساس گناه، خشم غيرقابل ابراز و يك حس مداوم درك نشدن خواهد گرديد (فلك، 1375) اين پژوهش در صدد آن است تا تأثير محيطي مانند خوابگاه دانشجويي را برافسردگي، و ارتباط آنرا با پيشرفت تحصيلي دانشجويان بسنجد.

 

بيان مسئله:

محيط افسردگي زا از تأمين حس اعتماد به نفس كامل شخص ناتوان است و در واقع سبب تخريب و زوال تدريجي آن شده و با تحريك مداوم تعارضهاي دروني و عواطف فرد مستعد، امكان افسردگي را براي او فراهم مي كند. در لحظات شديد افسردگي ممكنست شخص از انجام كارهايي كه در حال عادي آنها را بسهولت انجام مي دهد، ناتوان گردد و يا به كيفيت گذشته نتواند به انجام برساند (فلك، 1375)