فهرست مطالب
عنوان	صفحه
پيش گفتار	1
بخش اول: .NET Framework
مقدمه اي درباره .NET	3
-زبان ميانه (IL)	7
-مقدمه اي براي مديريت حافظه .NET	8
-سيستم نوع چارچوب .NET	10
موضوعات سيستم چارچوب.NET	11
-چگونه موضوعات، خود را تعريف مي كنند	11
-عمل پذيري متقابل الگوي موضوع مولفه (Com)	12
فرمهاي ويندوز، كنترل هاي وب و GDT+	12
-ابزارها	15
اسمبلي‏ها، سيستم بسته بندي .NET	15
برنامه نويسي با صفات (Attributes)	16
امنيت (Security)	17
بخش دوم: زمان اجراي زبان عمومي (CLR)
-مرور كلي	17
-ساده سازي توسعه	18
پشتيباني ابزار	19
پشتيباني زبان چندگانه	19
- آماده سازي آسان تر مي شود.	20
- جداسازي نرم افزار	21
- وارسي و امنيت نوع.	22
- رابطه CLR با NET.	23
- جزئيات CLR	23
- CLR درزمان اجرا	24
- انواع داده هاي پشتيباني شده توسط CLR	26
- كد و داده هاي اداره شده	29
- رمز اداره نشده و دستيابي به داده ها	30
- COM Interop از طريق CLR	31
- الحاقات اداره شده به C++	36
- پشتيباني از اشكال زدايي	37
- خلاصه	37
-بخش سوم : معرفيVisual Studio . NET
- محيط توسعه مجتمع (IDE)	38
- بخش A: ناحيه اصلي ويرايش	39
- بخش B: راه حل ها Help , Items , Classes , (Solutions)	39
- راه حل ها و جستجو گر راه حل	40
- پروژه ها	41
- وابستگي هاي پروژه	43
نماي كلاسي (Class View)	44
نماي منبع (Resource View)	44
جستجوگرماكرو (Macro Explorer)	45
-راهنماي دستي	45
-بخش C: جعبه ابزار و Server Explorer	47
بخشD: تكاليف (Tasks)، خروجي (Output)، نتايج جستجو و مشاهدات	49
بخش E: خصوصيات (Properties) راهنماي پويا (Dynamic Help) و برگزيدگان (Favorites)	53
-برنامه‏هاي اشكال زدايي	58
-الفباي تصويري نقطه توقف	60
تنظيمات نقطه توقف پيشرفته	61
-نقطه‏هاي توقف شرطي	62
-شمارش دفعات (Hit Counts)	62
-هنگام مكث رمز چه بايد كرد؟	63
-ضميمه شدن اشكال زدا به يك فرآيند	64
-اشكال زدايي JIT	64
بخش چهارم : برنامه كاربردي نمونه فرمهاي ويندوز (Scribble.NET)	66
--منابع در .NET	66
-پيج و مهره‏هاي محلي سازي	67
-كلاسهاي مديريت منابع .NET	68
-بدست آوردن فرهنگ مورد نظر	69
- ايجاد منابع متني	70
-استفاده از Visual Studio .NET براي بين المللي كردن	72
-منابع تصويري	73
-استفاده از ليستهاي تصويري	73
-دسترسي برنامه اي به منابع	77
-خلاصه	78
بخش پنجم: ASP.NET
-وب جديد	79
- اساس ASP.NET	80
-افزودن موارد اصلي	83
-امتحان ايده‏ها	85
-خلاصه	89
بخش ششم : خدمات وب (Web Services)
-تعريف	89
-Echo Server	91
-ايجاد يك Proxy	93
-مشتري فرمهاي ويندوز	96
-برگرداندن نوع هاي تعريف شده توسط كاربر	99
-ايجاد خدمات رسان	100
-ايجاد مقيد سازيClient	101
-صفت هاي XML	102
-خلاصه	105
بخش هفتم: اطلاعات تفصيلي در مورد تكنولوژي .NET به زبان انگليسي
فهرست منابع	106

 

 

فهرست منابع

1-كتاب .NET Frsamework , C# مترجم: مهندس حوريه شاه حسيني

2-سايت اينترنتيWWW.microsoft.com

3-سايت اينترنتي WWW.devn.com

4-سايت اينترنتي WWW.SearchwebSerdices.Com

 

پيشگفتار

ما بسوي تغيير ديگري در سكو (Platfrom) پيش مي رويم. درست همانطور كه Dos به Windows تحول پيدا كرد، تكنولوژي .NET نيز تحول ديگراست كه كاربران كامپيوتر لزوم يادگيري آنرا بطور آشكار احساس مي كنند.

دات نت هم يك استراتژي حرفه اي و تجاري براي شركت مايكروسافت است و هم مجموعه اي از برنامه هاي قابل اجرا و پشتيباني است،براي هر آنچه كه بعنوان خدمات وب (Web Services) شناخته مي شوند.

دات نت تلاش مي‏كند تا در نهايت يك محدوده اجرايي براي تمام زبانها ارائه دهد. تا عمل متقابل (interoperate) به هم پيوسته اي با يك سيستم نوع متداول و كتابخانه كلاس پايه داشته باشند به همراه اين Platfrom جديد، مايكروسافت يك زبان برنامه نويسي براي بهره گيري از تكنولوژي .NET طراحي و پياده سازي نموده كه C# نام دارد برخي از مطالب و مثالهايي كه در اين مجموعه تحقيقي ارائه شده در مورد اين زبان است.

بر خلافت زبان Visual Basic، مايكروسافت هر دو زبان C# و CLS را به سازمان استانداردهاي ECMA ارائه داده است تا از پذيرش Platfrom و زبان برنامه نويسي C# مطمئن شود. با استفاده از استانداردهاي عمومي بعنوان زير بناي .NET اين شركت اطمينان دارد كه قدرت و ميزان پذيرش اين زبان باعث مي‏شود كه فراتر از زبانها و سيستمهاي صرفاً تجاري گام بردارد.

اين مجموعه تحقيقي كه بعنوان پايان نامه دانشجويي ارائه شده است. مبتني برهفت بخش است كه شش بخش از آن شامل اطلاعات نسبتاً اجمالي در مورد .NET و به زبان فارسي مي باشد كه عبارتند از:

-.NET Platform

-زبان ميانه (IL)

-زبان عمومي (CLR)

-توسعه فرمهايي ويندوز با Visual Studio.NET

-اساس ASP.NET

-خدمات وب (Web Dervices)

 

پيشگفتار

ما بسوي تغيير ديگري در سكو (Platfrom) پيش مي رويم. درست همانطور كه Dos به Windows تحول پيدا كرد، تكنولوژي .NET نيز تحول ديگراست كه كاربران كامپيوتر لزوم يادگيري آنرا بطور آشكار احساس مي كنند.

دات نت هم يك استراتژي حرفه اي و تجاري براي شركت مايكروسافت است و هم مجموعه اي از برنامه هاي قابل اجرا و پشتيباني است،براي هر آنچه كه بعنوان خدمات وب (Web Services) شناخته مي شوند.

دات نت تلاش مي‏كند تا در نهايت يك محدوده اجرايي براي تمام زبانها ارائه دهد. تا عمل متقابل (interoperate) به هم پيوسته اي با يك سيستم نوع متداول و كتابخانه كلاس پايه داشته باشند به همراه اين Platform جديد، مايكروسافت يك زبان برنامه نويسي براي بهره گيري از تكنولوژي .NET طراحي و پياده سازي نموده كه C# نام دارد برخي از مطالب و مثالهايي كه در اين مجموعه تحقيقي ارائه شده در مورد اين زبان است.

بر خلافت زبان Visual Basic، مايكروسافت هر دو زبان C# و CLS را به سازمان استانداردهاي ECMA ارائه داده است تا از پذيرش Platfrom و زبان برنامه نويسي C# مطمئن شود. با استفاده از استانداردهاي عمومي بعنوان زير بناي .NET اين شركت اطمينان دارد كه قدرت و ميزان پذيرش اين زبان باعث مي‏شود كه فراتر از زبانها و سيستمهاي صرفاً تجاري گام بردارد.

اين مجموعه تحقيقي كه بعنوان پايان نامه دانشجويي ارائه شده است. مبتني برهفت بخش است كه شش بخش از آن شامل اطلاعات نسبتاً اجمالي در مورد .NET و به زبان فارسي مي باشد كه عبارتند از:

-.NET Platform

-زبان ميانه (IL)

-زبان عمومي (CLR)

-توسعه فرمهايي ويندوز با Visual Studio.NET

-اساس ASP.NET

-خدمات وب (Web Services)

و بخش آخر اين مجموعه نيز شامل اطلاعات تفصيلي در مورد .NET و به زبان انگليسي مي باشد. در خاتمه لازم مي دانم از كمكها و راهنمايي هاي استاد راهنماي اينجانب، جناب آقاي مهندس سيد مسگري تشكر و سپاسگذاري نمايم.

فرهاد حيدري

زمستان 1381

 

 

مقدمه اي درباره NET.

يقيناً، ميكروسافت برجسته ترين تحولات را در صنعت رايانه به وجو آورده است. موفقيت هاي DOS ، حاصل تلاش بي وقفه بيل گيتس و استيوبالمر بود، وقتي آنها به IBM اطلاع دادند كه سيستم عاملي براي فروش دارند حركت قابل توجهي در دنياي رايانه ايجاد شد. ميكروسافت با الهام گرفتن از جذابيت اپل مكينتاش سيستم عاملي ايجاد كرد كه به طور گسترده در جهان مورد استفاده قرار گرفت و تحولي دوباره در دنياي رايانه بوجود آورد.

اكنون، ميكروسافت با ابداع مجدد روشي براي استفاده و برنامه ريزي رايانه ها تحول ديگري در جهان ايجاد كرده است. اگر شما يك برنامه نويس C++ هستيد يا اگر با سيستم عامل ويندوز يا كلاس (رده) خيت بنيادين ميكروسافت (MFC) كار مي كنيد، بدون شك كاملاً تحت تأثير الزامات NET، خواهيد بود.

اخيراً اينترنت به رسانه اي تبديل شده است كه ما از طريق آن ميتوانيم تجارت كنيم، دوستان خود را ملاقات كنيم، حساب جاري خود را انجام دهيم، بازي كنيم، گپ بزنيم و با اشخاصي كه دوست داريم در تماس باشيم . انجام همه كارها از طريق يك نرم افزار نوشته شده، عملي و امكان پذير شده اند تا ارتباطات ضابطه اينترنت (IP) براي وب جهاني برقرار مي شوند. از آن جا كه وب پيشرفت نموده و پيچيده تر شده است نرم افزار لازم است براي اجراي آن نيز بايد ميليون ها داده IP را به رايانه ما انتقال دهد تا از آن دريافت كند. با استفاده از پست الكترونيكي مرور صفحات وب تعامل (فعل و انفعال) با پايگاه دادهع ها و اجراي برنامه هاي كاربردي توزيع شده بسيار پيچيده تر شده است و در نتيجه مهارت ها و تكنيك هاي برنامه نويسي نيز به ايجاد و حفظ نرم افزاري نياز دارد كه پيچيده تر باشد. يك برنامه نويس، اغلب مواقع (و به طور روزانه) با XML , SOAP , ASP , DCOM . CoM⁺ COM، و XSL و يك آرايه رو به افزايش از SDK هاي كامل و نيز راهنماييهايي در رابطه با آنها مواجه مي گردد.

ميكروسافت، بنابر اصل نيازهاي فناوري جاري همانند بسياري از صنعتكاران به طور روزافزون، برنامه هاي كاربردي، مجموعه ابزارهاي و سيستم هاي عامل و كتابخانه ها قابل حمل نيستند، زيرا بسيار گسترده تر مي باشند و همچنين حاوي افزودني ها، الحاقات (extensions) و توافق ها (compromisers) هستند. چارچوب NET، در اصل آن را تغيير مي دهد. اين تغيير نه نمونه ي است و نه براي تحكيم كار، بلكه اين يك حركت بسيار بزرگ، برجسته و قابل تأمل است كه همه مطالب مربوط به برنامه نويسي رايانه هاي شخصي شما (در هر شكل و اندازه اي) را دوباره تعريف مي كند و شامل خود زبان ها نيز مي باشد.

يكي از مهمترين حقايق موجود در مورد چارچوب NET. (و شايد اين نظر از جهاني درست نباشد) آنست كه اين زبان، همانند جاوا از فناوري ماشين مجازي استفاده نمي كند. نرم افزار قابل اجرا در NET كاملاً كامپايل (همگرداني) مي شود و همانند كد (رمز) كامپايل شده از يك برنامه C در سطح ماشين اجرا خواهد شد. اين تصور غلط رايج از آن ناشي مي شود كه NET از يك زبان ميانه كه گاهي اوقات به عنوان “P – code” تعريف مي شود، استفاده مي كند. NET در واقع روش كامپايل (همگرداني) چند مرحله اي را به كار مي برد. يك كامپايل اوليه به يك فرمت (قالب) ميانه قابل حمل و يك كامپايل درجا (JIT) براي يك برگه نهايي قابل اجرا در زمان اجرا.

اين سيستم (در حالي كه نسبتاً پيچيده است) براي انجمن برنامه نويسي فوايد زيادي دارد. يعني در همه زبان ها داراي يك سطح عمومي هستند كه در شكل ميانه خود آن را به اشتراك مي گذارند. بنابر اين تركيبي از ماجول(پيمانه) هاي نوشته شده در زبان هاي COBOL . FORTRAN , Eiffel , Visual Basic , C# يا هر زباني كه در آينده پشتيباني خواهد شد ميتواند براي زبان ميانه (IL) كامپايل (همگاني) مي شود و همراه با شرح كاملي از خود بسته بندي مي گردد. رابط ها،خصوصيات (Prroperties) روش ها و كلاس (رده) هاي آن (همانند فوق داده ها) براي ساير ماجول (پيمانه) ها با محيط هاي توسعه برنامه كاربردي كه سريعاً مجتمع شده اند (نظير Visual Studio. NET) در دسترس مي باشند.

هنگامي كه زمان اجراي NET براي اجراي يك برنامه تبديل شده به IL استفاده مي شود، NET از يك JITer براي كامپايل (همگرداني) IL به يك كد ماشين اصلي (درتبديل كامل) كه در ريز پردازنده دستگاه اجرا مي شود، استفاده مي كند. JITer ها حتي براي برخي از بخشهاي بي استفاده كامپايل نشده از كد‌ (رمز) ميانه نيز بسيار سريع و مؤثر هستند. بديهي است كه اين فرايند كامپايل وقت گير است، بنابر اين وقتي زمان هاي بارگذاري مهم هستند يا مسأله قابليت حمل ضروي نيست، اين سيستم يك كامپايلر pre – JIT را ارائه مي دهد كه آن رمز مبتني بر IL را به يك قالب پايدار و اصلي تبديل مي كند.

چهارچوب NET چهار زبان اصلي را ارائه مي دهد: C#، ويژوال بيسيك، C++ (همراه با الحاقات اداره شده) و Jscript. شركت هاي ديگري نيز در حال ايجاد چند زبان ديگر هستند. مثلاً شركت فوجيستو، نگارشي از COBOL را ارائه داده است.

مجموعه هاي اصلي از همگردان ها وجود دارند كه زبان هاي تحت NET را مي گيرند و ماجول (پيمانه) هاي زبان هاي ميانه را ايجاد مي كنند. در ‌آنسوي اين مجموعه ها، Jiter هاي IL به رمز ماشين هستند. يك Jiter استاندارد وجود دارد كه عمدتاً توسط سيستم هاي داراي قدرت و حافظه زياد استفاده مي شود. اين نوع Jiter يك شكل استاندارد IL را به شكل استاندارد IL را به يك شكل بهينه شده در ماشين كامپايل (همگرداني) مي كند. در نتيجه يك كامپايلر JIT مقرون به صرفه به دست مي آيد كه سرعت زيادي دارد ولي كمي بهينه سازي شده است و وابسته به زيرمجموعه اي از IL از پيش بهينه مي باشد. در نهايت per – JIT موجود يك كد (رمز) اصلي قابل اجرا ايجاد مي كند كه ميتواند در شكل آماده براي كامپايل خود توزيع شود. اين روشها تنها زماني استفاده مي شود كه برنامه مورد نظر نتواند براي سكوي (دستگاه) سخت افزاري ديگري توزيع گردد.

سرانجام زماني نسبي سخت افزار و سيستم عامل موجود در ماشين همان زمان اجراي زبان عمومي NET(CLR)، مي باشد. اين بلوك مؤثر خدماتي را ارائه مي دهد كه مؤلفه ها بتوانند از آنها استفاده كنند تا به رايانه شما يا OS اصلي ماشين تعامل داشته باشد. اين نكته، جالب توجه است كه ميزبان ماشين CLR به عنوان يك PC شناخته نمي شود و سيستم عامل مورد نظر لزوماً نبايد DOS يا ويندوز باشد. ميكروسافت براي گسترش چارچوب، NET در بسياري از سكوها (از كوچك ترين وسايل دستي ها، تلفن ها، PDA ها تاسيستم هاي لينوكس و يونيسك) يك راهكار (استرانژي) كاملي دارد. با وجود اين كه اين راهكار در سيستم هايي غير از سيستم 1386Windose 2000 سريعاً در دسترس قرار نمي گيرند، ولي قابليت حمل آن باعث شد توسعه گران يك محيط برنامه نويسي قابل اجرا در همه جا و يكبار نوشته شده را ايجاد كنند.

 

زبان ميانه (IL) ميكروسافت

يك نكته قابل توجه در مورد زبان ميانه (IL) ميكروسافت اين است كه اين زبان در ماشين مزبور پنهان نشده است. IL، يك زبان كاملاً جديد و مبتني بر stake (پشته) است و شباهت كمي با كد اسمبلي (همگذاري) دارد كه در صورت لزوم مي توانيد آن را با دست بنويسيد. همچنين ابزارهايي وجود دارند كه شما را قادر مي سازد تا IL را از اسامبلي (همگذاري) خارج نموده و محتواي موضوعات سيستم رمز مختص به خود را مشاهده كنيد. در فص 3-1 زبان ميانه IL جزئيات بيشتري از IL را بررسي خواهيم كرد و حتي مي توانيم مستقيماً آن را براي نوشتن برخي از برنامه ها مورد استفاده قرار دهيم.

 

مقدمه اي براي مديريت حافظه .NET

يكي از واقعيت هاي NET كه افراد بسياري را هيجان زده نگران و يا فقط مات و مبهوت مي كند اين است كه مديريت حافظه زمان اجراي NET همانند يك سيستم GC (جمع آوري آشغال) مي باشد. برنامه نويسان قديمي در روزهاي اوج زبان Lisp دچار كابوس مي شدند، روزهايي وجود داشت كه انتظار براي رسيدن به جمع كننده آشغال (garbage - collector) يك تجربه سخت بود زيرا اين كار فقط در روزهاي سه شنبه انجام مي شد. برنامه نويسان C++، مديريت حافظه اي داشتند كه به آنها يادآوري مي كرد كه از دست دادن نظارت بر تخصيص حافظه ها و حذف ها كار درستي نيست.

سيستم مديريت حافظه NET، تخصيص منابع حافظه را به شكل ديگري انجام مي دهد. يك بلوك حافظه، به آشغال هاي جمع آوري شده يا كپه (heap) اداره شد، اختصاص دارد كه سابقه (ركورد) همه موضوعات ارجاع داده شده به آن را حفظ مي كند. فقط زماني كه آن مرجع ها ترخيص مي شوند، موضوع از بين مي رود. بدين وسيله، برنامه نويس از مسئوليت مديريت حافظه خلاص مي شود. شما ديگر مجبور نيستيد كه پاكسازي حافظه را به خاطر بسپاريد، بلكه فقط بايد استفاده از آن را متوقف نماييد. همچنين يك كلاس (رده) ديگر نبايد از شمارش هاي مرجع ‌آگاه باشد بلكه فقط زمان حذف خود را مي داند. براي تكه تكه شدن كمتر كپه، GC موضوعات را جابجا مي كند تا فضاهاي خالي و استفاده شده اي كه در ذخيره گاه حافظه اداره شده قرار دارند را يكپارچه نمايد.

اين امر مانع از نشست هاي (leaks) حافظه مي شود و باعث پيشرفت كارآيي سيستم هاي خادمي كه به شدت فشرده شده اند، مي گردد. همچنين كپه اداره شده بايد اطمينان يابد كه دستيابي هاي ناامن ]نظير سرريزش ها و صدمات بافر (ميانگاه) [ نمي توانند داده هاي مربوط به ساير اجراي برنامه هاي روي همان سيستم را اصلاح كنند. اين امر كل سيستم عامل را ايمن تر و مطمئن تر خواهد كرد. سيستم هاي جمع آوري كننده آشغال، به نامؤثر و كند بودن معروف هستند. ولي ميكروسافت به مرحله اي رسيده است كه كاركرد واقعي جمع آوري آشغال در NET را تضمين مي كند. اين برنامه داراي سرعت بسيار زيادي است و تأثير عميقي در بارگذاري مهم CPU نخواهد داشت. معمولاً در يك برنامه ويندوز 2000 (مبتني بر ماشين)، GC (جمع كننده آشغال) فقط به حدود 1000/1 از كل زمان پردازنده نياز دارد.

در نهايت براي برنامه نويساني كه به استفاده از اشاره گرهاي موجود در بلوك هاي حافظه نياز دارند وسيله اي در سيستم وجود دارد كه كد (رمز) و حافظه نا امن يا اداره نشده نااميده مي شود مي شود. اين به صورتي است كه شما مي توانيد ساختارهاي قديمي خود يا برنامه هاي كاربردي قبلي كه مبتني بر C++ هستند به موازات ويژگي هاي NET استفاده كنيد.

 

 

 

سيستم هاي نوع چارچوب NET

برنامه نويسان C++ خصوصاً، با تغييرات ايجاد شده در نوع هاي (types) اصلي ذخيره گاه در چارچوب NET، استفاده شدند، شگفت زده خواهند شد. يك عدد صحيح ديگر چندبايتي از بلوك حافظه نيست. البته داده ها در حافظه ذخيره مي شوند، ولي حالا مي توانيد آن عدد صحيح را به عنوان يك موضوع در نظر بگيريد و بر طبق روش هاي نمايش داده شده آن عمل كنيد.

در اينجا دو خانواده كاملاً متفاوت از انواع وجود دارند. نوع هاي مقدار (vatue types)، شامل نويسه ها (chars)، اعداد صحيح (ints) و مضاعف ها (doubles) هستند كه با نوع هاي مرجع (نظير آرايه ها، رابط ها، كلاس (رده) ها و يك نوع رشته اي اصلي) همراه مي شوند.